Զվարթնոց տաճարը, որը հայտնի է նաև որպես Զվարթնոց վանք, պատմական նշանակալի ճարտարապետական ​​համալիր է, որը գտնվում է Հայաստանում։ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության այս օբյեկտը վկայում է Հայաստանի հարուստ պատմության և վաղ քրիստոնեական ճարտարապետության մեջ ունեցած ավանդի մասին:
Զվարթնոց տաճարը կառուցվել է 7-րդ դարում Հայ առաքելական եկեղեցու կաթողիկոս Ներսես III-ի օրոք։ Մայր տաճարը վճռորոշ դեր է խաղացել տարածաշրջանում քրիստոնեության տարածման գործում։
Զվարթնոցը հայտնի է իր յուրահատուկ ճարտարապետական ​​դիզայնով։ Կենտրոնական կառույցը շրջանաձև է, շրջապատված ութանկյուն սյուներով և կոնաձև տանիքով։ Այս նորարար դիզայնը իր ժամանակից առաջ էր և հաճախ համարվում է վաղ միջնադարյան ճարտարապետության գլուխգործոց։
Ցավոք, Զվարթնոց տաճարը ավերվել է 10-րդ դարում երկրաշարժից։ Այն դարերով մնաց թաղված և մոռացված՝ մինչև 20-րդ դարասկզբին իր վերագտնումը։ Ավերակները լայնորեն ուսումնասիրվել են, և վերականգնողական աշխատանքներ են ձեռնարկվել՝ պահպանելու դրա պատմական նշանակությունը։
2000 թվականին Զվարթնոց տաճարը հայկական մի քանի այլ հուշարձանների հետ ընդգրկվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության ցանկում։ Այս ճանաչումը ընդգծում է դրա մշակութային և պատմական նշանակությունը համաշխարհային մասշտաբով: